เมื่อวานนี้มีข่าวใหญ่ว่าทีมวิจัยจากจีนได้พันธุวิศวกรรมเด็กทารกสำเร็จ เดี๋ยววันนี้แอดมินจะสรุปประเด็นหลักๆให้ฟัง
1. ถาม: เรื่องนี้ใหม่ยังไง?
ตอบ: นักวิจัยจากหลายแล็บทั่วโลกได้ทดลองปรับแต่งพันธุกรรมเซลล์มนุษย์มานานแล้ว แต่ที่ผ่านมาทำในแค่เซลล์เพาะเลี้ยงซึ่งไม่สามารถพัฒนาเป็นตัวอ่อนมนุษย์ หรืออย่างมากก็ทำในตัวอ่อนที่ผิดปกติเกินกว่าจะโตมาเป็นทารกได้ ทั้งนี้ก็ด้วยเหตุผลทั้งทางจริยธรรม, ข้อห้ามทางกฏหมาย และความยากทางเทคนิกเช่นการทำให้เซลล์ทุกเซลล์ในตัวอ่อนได้รับการปรับแก้อย่างทั่วถึง ตลอดจนผลข้างเคียงจากการปรับแต่งดีเอ็นเอพลาดเป้า ดังนั้นถ้างานนี้เป็นจริงก็จะเป็นครั้งแรกของโลกที่เราได้ให้กำเนิดมนุษยปรับแต่งพันธุกรรม
2. ถาม: วิศวกรรมอะไร? ยังไง?
ตอบ: งานนี้ทีมวิจัยใช้เทคโนโลยีCRISPR/Cas (อ่านเพิ่มเติมที่: https://www.facebook.com/biologybeyondnature/photos/a.680275942134989.1073741828.675718615924055/881894751973106/?type=3&theater ) เทคนิกปรับแก้จีโนมยอดนิยมที่ทั้งง่าย ไว ถูก และประสิทธิภาพสูงกว่าเทคนิกก่อนหน้านี้เป็นร้อยเป็นพันเท่า เป้าหมายในการปรับแก้คือยีนที่ชื่อว่า CCR5 ทำหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนชนิดหนึ่งที่ผิวเซลล์เม็ดเลือดขาว โปรตีนนี้เป็นประตูทางเข้าที่ไวรัสHIVใช้จู่โจมเซลล์ คนไหนที่ยีนนี้เสียไปก็จะทนทานต่อการติดเชื้อ HIV ทีมวิจัยใช้ CRISPR/Cas ทำลายยีนนี้ระหว่างการผสมเด็กหลอดแก้ว (IVF) เพื่อสร้างทารกที่ทนต่อ HIV
3. ถาม: ใครเป็นคนทำ?
ตอบ: ทีมวิจัยนี้มาจาก Southern University of Science and Technology (SUST) ที่เมืองเชินเจิ้น ประเทศจีน นำทีมโดย Jiankui He ( http://www.sustc-genome.org.cn/index.html ) นักวิจัยหนุ่มชาวจีนดีกรีอเมริกันอายุน่าจะแค่สามสิบต้นๆ He จบป.เอกจากมหาวิทยาลัย Rice และเคยไปนักวิจัยหลังป.เอก (postdoc) ก้นกุฏิของ Stephen Quake แห่งมหาวิทยาลัย Stanford ( https://en.wikipedia.org/wiki/Stephen_Quake ) นอกเหนือจากงานพันธุวิศวกรรมเซลล์มนุษย์แล้ว He ยังเป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกเทคโนโลยีการอ่านลำดับเบสจากดีเอ็นเอโมเลกุลเดี่ยว (single molecule sequencing) และได้ร่วมก่อตั้งบริษัท Direct Genomics จากเทคโนโลยีนี้
4. ถาม: ทำไปถึงไหนแล้ว?
ตอบ: จากข้อมูลบนฐานข้อมูลการทดลองทางคลินิก(Clinical Trials) ของจีน ( http://www.chictr.org.cn/showprojen.aspx?proj=32758 ) ระบุว่าโครงการนี้ผ่านกรรมการจริยธรรมตั้งแต่เดือนมีนาคมปีที่แล้ว (2017) มีข้อมูลวิเคราะห์พันธุกรรมของตัวอ่อนถึงระยะเวลาอย่างน้อยหกเดือน (24 สัปดาห์) ในครรภ์ นอกจากนี้หัวหน้าทีมวิจัยยังได้ตั้งโต๊ะแถลงข่าวและปล่อยยูทูปวิดีโอ ( https://www.youtube.com/watch?v=th0vnOmFltc ) เคลมว่าสามีภรรยาคู่หนึ่งที่เข้าร่วมโครงการวิจัยนี้ได้ให้กำเนิดฝาแฝดเพศหญิงชื่อ “ลูลู่” กับ “นาน่า” อย่างไรก็ตามงานนี้ยังไม่มีผลงานตีพิมพ์ออกมาเต็มๆในวารสารวิชาการที่ผ่านการกลั่นกรองจากผู้เชี่ยวชาญภายนอก ดังนั้นเราก็อย่าเพิ่งปักใจเชื่อทุกอย่างในข่าว
5. ถาม: งานนี้ถูกกฏหมายไหม?
ตอบ: การวิศวกรรมตัวอ่อนมนุษย์ถึงขั้นปลูกถ่ายให้ตั้งครรภ์ยังเป็นเรื่องผิดกฏหมายในยุโรปและสหรัฐ แม้แต่ประเทศจีนเองก็มีข้อแนะนำ(guideline)ห้ามคลินิกเด็กหลอดแก้วทำอะไรแบบนี้ สำหรับเคสงานวิจัยในข่าวยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าได้รับอนุญาตเป็นกรณีพิเศษหรือว่าเป็นการฝ่าฝืนข้อแนะนำ (ซึ่งอาจจะไม่ได้มีผลทางกฏหมายจริงๆ) ล่าสุดนักวิจัยจีนกว่าร้อยคนได้ออกมาแถลงการณ์ประท้วง ส่วนทางมหาลัยเองก็ปฏิเสธไม่รู้เห็นกับงานวิจัยชิ้นนี้และให้เรียกทีมวิจัยมาสอบสวนโดยด่วน ( https://www.technologyreview.com/s/612466/the-chinese-scientist-who-claims-he-made-crispr-babies-has-been-suspended-without-pay/ )
(ต่อเม้นล่าง)
