>>292 มันเกิดจากหลายปัจจัย อย่างการไม่อิ่มท้องก็อย่างที่บอก จีนผลิตอาหารไม่ค่อยพอเลี้ยงตัวเอง ดังนั้นอะไรนิดอะไรหน่อยก็อดอยากกันแล้ว แต่ขูดรีดนั้นขูดรีดจริง เพราะข้าราชการจีนใช้ระบบกินเมือง ปกครองแล้วหาเงินจากภาษีชาวบ้านอีกที มันเลยขูดรีดทุกยุค อยู่ทีมากน้อยต่างกัน
คนสมัยนั้นเขาก็รู้ตัวว่าถ้าอดอยากแล้วจะเกิดจลาจล ตำราการปกครองกับนักปราชญ์พูดไว้ตั้งแต่ก่อนจิ๋นซีอีก คนสมะนก่อนไม่ได้โง่ ถึงจะคิดไม่ได้แบบที่คนสมัยนี้คิดได้ อย่างจูหยวนจางมีปนิธานว่าจะทำให้ทุกคนอิ่มท้อง นี่ก็สื่อเรื่องความอดอยากของจีนได้เป็นอย่างดีเหมือนกัน
แล้วชนกลุ่มน้อยมันไม่ใช่เรื่องสมัยใหม่อะไร อย่างพวกเยอรมานิคในจักรวรรดิโรมันที่เป็นชนกลุ่มน้อยก็เคยก่อกบฏอยู่เนืองๆ แต่คนโรมันจ่ายเงินให้แลกกับการไม่ก่อกบฏ ไม่ต้องใช้แนวคิดชาตินิยมสมัยใหม่คนก็แบ่งแยกเผ่าพันธ์กันอยู่ดี แบ่งแยกกันมานานแล้ว สมัยนี้น้อยกว่าสมัยก่อนอีก
>>293 ก็ใช่ สมัยฮั่นปกครองตามตระกูลไหนปกครองที่ไหน มีขุมอำนาจของตัวเอง แต่ขึ้นกับฮ่องเต้คนเดียว มารวมเป็นรัฐรวมศูนย์จริงๆ สมัยถังนี่เอง เพราะเอาระบบสอบเตอจวี (จอหงวน) มาใช้ คนทั้งหมดเลยต้องมารับตำแหน่ง/อำนาจจากศูนย์กลางคือฮ่องเต้