จีนศึกษา : ยุทธศาสตร์ในระบบขนส่งสาธารณะ
.
1.ระบบการจัดการขนส่งสาธารณะของจีนเป็นตัวแบบที่น่าเรียนรู้เสมอ ถ้าใครเคยไปเที่ยว ไปเรียน หรืออยู่อาศัยที่จีน (เน้นว่าในเขตเมือง) จะประสบพบเจอว่า ชีวิตนี้ไม่ต้องมีรถก็ได้ ไปไหนก็สามารถเดินได้ มากที่สุดอาจจะมีแค่มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้า ขี่ขำๆไปตลาด ที่เหลือนั่งรถเมล์ ถือบัตรใบเดียว ที่เรียกว่า อี้ข่าทง (บัตรซุยกะ เว่อร์ชั่นจีน) ซื้อได้ที่ไปรษณีย์จีน เดี๋ยวนี้สั่งเถาเป่ายังได้ เติมเงินซัก 50 หยวน แตะที่ไหนขึ้นที่นั่น ได้ทุกระบบขนส่งมวลชน ยกเว้นเครื่องบิน ทุกอย่างถูกสร้างขึ้นด้วยความรวดเร็วราคาถูกและเข้าถึงง่าย
.
2.เหตุผลข้อสำคัญข้อหนึ่งของการมีระบบคมนาคมที่พัฒนาอย่างด่วน มาจากการรับมือกับ “ความหนาแน่น” (Density) ของประชากร หลักพันล้าน ทางการจึงออกแบบให้ขนส่งมวลถูก เข้าถึงได้ เพราะถ้าปล่อยให้คนออกรถบ้านละคัน การจราจรบนท้องถนนของประเทศก็พังทลาย รถติด ใช้ชีวิตอยู่บนถนน สำหรับรถบัสแล้ว คันหนึ่งถูกแบบให้ขนคนได้ร่วมหกสิบมากสุดถึงร้อยคน (รถบัสจีนจะมีแบบสองตอนสามตอน เชื่อมขบวนกัน) เมืองใหญ่อย่างปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้มีรถบัสกว่า 1000 สาย และสถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน ร้อยกว่าสถานี สถิติ ณ ปัจจุบัน ชาวปักกิ่งกว่าสิบล้านคนที่ใช้ขนส่งมวลชนต่อวัน
.
3.เจาะจงลงมาที่ประเภทขนส่งสาธารณะ ลองไปค้นดูสถิติ จะพบว่า ราคาตั๋วเครื่องบินในประเทศของจีน จะแพงกว่าราคาตั๋วรถไฟ เฉลี่ยแล้วอยู่ที่ 20 เปอร์เซ็นต์ในเกือบทุกเส้นทาง แต่รัฐบาลก็ยังมุ่งเน้นการพัฒนารถไฟ ไม่พัฒนาสายการบินเพิ่มเติม ตรงนี้เป็นความตั้งใจของรัฐที่จะปั้นการขนส่งด้วยรถไฟให้เป็นหลักเลยก็ว่าได้ ปกติแล้ว สายการบินในประเทศยอดฮิต จะมีสามสายหลักที่ครองตลาด คือ 1.China southern 2.China Easter 3.Air China ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจทั้งหมด รัฐบาลจีนถือหุ้นเกิน 50% และมีกำไรทุกไตรมาสทั้งสามสายการบิน แบบที่ไม่ต้องเอาภาษีชาวบ้านไปอุ้ม เหมือนบางประเทศ ที่สำคัญทุกสายการบินติดตลาด มีผู้ใช้บริการเสมอ
.
4. ถึงเครื่องบินจะสะดวกและเป็นที่นิยม ขนส่งทางอากาศก็มีปัญหา มันขนคนจีนจำนวนมหาศาลไม่ได้ ทุกวันหยุดยาว (วันชาติ และตรุษจีน) ประชาชนคนจีนจะแห่กันกลับบ้านอย่างหนาแน่น มีภาพการจรจาจรติดขัดและแออัดให้เห็นเสมอ ทางออกของ ปัญหานี้ไปลงที่ทางการพัฒนาระบบรถไฟ หลังจากเสร็จโอลิมปิคเกมส์ปี 2008 ที่ปักกิ่งแล้ว จีนจึงค่อนข้างจริงจังในการวิจัยและพัฒนารถไฟความเร็วสูงแบบเน้นเอาองค์ความรู้ ไม่ได้ซื้อมาใช้ เวลาพังก็เสียตังค์ซ่อมอีก แต่เป็นการดึงเอากลุ่มบริษัทผลิตและพัฒนาระบบรางรถไฟชื่อดังระดับโลกมาเซ็นสัญญาวิจัยและพัฒนาให้ร่วมกับมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงในจีนผลิตองค์ความรู้เกี่ยวกับรถไฟฟ้าความเร็วสูง
.
4.1 มีงานวิจัยของคณะวิศวกรรม มหาวิทยาลัยชิงหัว ผมชอบมาก ตามที่ระบุไว้ในสัญญาคือ จีนจะแยกการวิจัยรถไฟความเร็วสูงเป็นส่วนๆ ส่งให้แต่ละมหาวิทยาลัยที่มีคุณภาพช่วยกันซึมซับองค์ความรู้ ทีมวิจัยทีมหนึ่งได้รับมอบหมายให้ดูแลเรื่องกระจกหน้า และระบบความแข็งแรงของกระจกรถไฟ ทีมทดสอบด้วยการยิงไก่ตายแล้ว ใส่กระจกด้วยความเร็ว 250 และ 300 กม.และสูงสุดที่ 400 กิโลเมตร/ชม. หากกระจกแตก จะหาวัสดุทำใหม่ และเอามาทดลองยิงไม่เลิกจนกว่าผลที่ออกมาได้กระจกไร้รอยขีดข่วน แข็งแกร่งทนทาน ผู้วิจัยโครงการนี้บอกว่า ประเทศจีนมีนกเยอะ การที่นกบินตัดหน้ารถไฟความเร็วสูง จะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ รวมถึงระบบราง ระบบการก่อสร้าง ก็แยกให้หลายมหาวิทยาลัยศึกษาและเอาผลสรุปมารวมกัน เริ่มสร้างรถไฟสัญชาติจีนแท้ โดยจัดเป็นงานแฟร์ใหญ่ที่ปักกิ่ง ทุกวันนี้ยังมีอยู่นะครับ ที่พิพิธภัณฑ์รถไฟของปักกิ่ง หลังจากมีรถไฟหลักและองค์ความรู้แล้ว จีนจึงมีประกาศให้มีการแข่งกันผลิตโมเดลรถไฟความเร็วสูงชิงเงินรางวัล จนรถไฟสัญชาติจีน ออกมาหลายเวอร์ชั่น
.
(มีต่อ)