>>331 ถ้าดูจากตัวชี้วัด เป็นเพราะประสิทธิภาพด้านเอกชนอ่อนแรงลง อันนี้เป็นปัญหาของเอกชนส่วนใหญ่ เอกชนชั้นนำไม่ค่อยมีปัญหานี้ เพราะมีประสิทธิภาพด้านการจัดการดีกว่าโดยเปรียบเทียบอยู่แล้ว
ถ้าจะให้พูดสาเหตุรากฐาน น่าจะอยู่ที่ระดับคุณภาพเชิงปริมาณประชากรไทยไม่เพียงพอ คนส่วนใหญ่ในไทยการศึกษาน้อย ไม่สามารถทำงานที่ต้องใช้ความสามารถได้ ทำให้ประสิทธิภาพต่ำ ผิดกับชาติพัฒนาแล้วที่ระดับคุณภาพประชากรสูงทั้งคุณภาพและปริมาณ อย่างเกาหลีใต้ที่คนจบป.ตรี 90% ของประชากร เมกาที่ดูดสมองคนจากทั้งโลกทากอง หรือจีนที่ประชากรมากจนปัญญารวมหมู่เข้มข้นสุดๆ
ทางแก้จากรากฐานคือพัฒนาการศึกษาอย่างถึงราก ซึ่งพูดง่ายแต่ทำยาก เพราะใครจะบอกได้ว่าต้องพัฒนาไปทางไหน คัดเลือกผู้ชนะอย่างเข้มข้นแบบตะวันออก เปิดกว้างแบบยุโรป หรือสร้างอัจฉริยะแบบเมกา ทางเลือกมันยาก เพราะต้องวางแผนอาชีพในอีก 10-20 ปี หรืออาจจะ 100 ปีข้างหน้าด้วย