สถานะนี้ได้แรงบันดาลใจจากมิตรท่านนึง
ทำไม platform startup ต้อง raise fund มากๆ?
มันจะมี startup พวกนึง ที่บอกว่าตัวเองจะเป็นคนกลางเชื่อมข้อมูลสองฝั่งเข้าด้วยกันในระบบตัวเอง แล้วตัวเองจะเป็นแค่คนกลางเท่านั้น ไม่ต้องรับผิดชอบอะไรมาก ตัวอย่างเช่น airbnb, skyscanner, agoda หรืออะไรเทือกๆ นี้
พวกนี้ในภาพปลายทางมันจะง่าย คือ อย่าง agoda คือเจ้าของโรงแรมก็อยากลง คนซื้อโรงแรมก็ชอบเพราะมันถูก ดังนั้นเวลาพิชไปที่ปลายทางมันจะดูดีสวยหรู เพราะสิ่งที่ยากสำหรับธุรกิจพวกนี้คือการทำให้เกิด ไม่ใช่การเมนเทน
จุดตายของระบบพวกนี้คือ แพลตฟอร์มคุณจะมีข้อมูลได้ก็ต้องมีแวลูมากพอให้คนอยากให้ข้อมูลกับคุณ แต่แพลตฟอร์มคุณจะมีแวลูได้ก็ต้องมีข้อมูลมากพอให้มันรันได้
กลายเป็นปัญหาไก่กับไข่ ไก่ต้องมีไข่ ไข่ต้องมีไก่
ที่นี้คุณจะทำให้มันเกิดได้ คุณต้องสร้างไก่โดยไม่มีไข่หรือไข่โดยไม่มีไก่ให้ได้ก่อน ถ้าคุณอ่าน game theory คุณจะเข้าใจว่ามันไม่เกิดเอง เพราะจุดที่ไม่มีทั้งไก่และไม่มีทั้งไข่ มันจุดที่ Game theory เรียกว่า Nash equilibrium เป็นจุดที่มันไม่ optimal ก็จริงแต่จะไม่มีใครขยับตัวก่อนเด็ดขาด
จุดนี้แหละที่ต้องใช้ทุนจำนวนมากแก้ไข ซึ่งมักจะมาจาก Raise fund (ถ้าบ้านไม่รวยจริง)
Gobear, Skyscanner แก้โดยการใช้บอทเก็บข้อมูลที่ public มา เขาสามารถสร้างข้อมูล (ไข่) ได้โดยไม่ต้องมี platform (ไก่) แต่การทำระบบ Crawl เก็บข้อมูลแบบนั้นยากและต้นทุนแพงกว่าตัวแอพเทียบราคาอีก หรือถ้าไม่ทำแบบนี้ บางทีคุณอาจจะต้องซื้อข้อมูล (ซื้อจากเจ้าของตรงหรือซื้อคนกรอกข้อมูลโดยการลดแลกแจกแถม 9ล9) แต่ไม่ว่าทางไหน ก็ต้อง raise fund จำนวนมากขึ้นมาแก้ไข่
ตรงข้าม ถ้าคุณจะแก้ไก่ก่อน คุณก็อาจจะต้องทำให้ Platform มี Value โดยไม่ต้องมีข้อมูลจำนวนมาก อย่าง Builk ทำให้เป็นระบบจัดการบริหารการก่อสร้างก่อน สร้าง Value ได้โดยไม่ต้องมีข้อมูล แล้วก็เริ่มขยายขายวัสดุก่อสร้าง (ท่านี้เวลามองเผินๆ จะเห็นเหมือน Pivot ซึ่งจากจากมุมคนนอกก็บอกยากว่า ตกลงคือทีมตัดสินใจ Pivot สดๆ เอาทีหลัง หรือวางแผนกันมายาวๆ อ่ะนะ)
ตรงนี้ก็ต้องใช้สายป่านเยอะเหมือนกันในการสร้างของชิ้นนึงที่มี Value โดยไม่ต้องใช้ข้อมูล เพื่อปลายทางเอามาสร้าง Platform ที่รวบรวมข้อมูลเอาอีกทีทีหลัง
ดังนั้นพวกนี้มันเลยมักจะต้อง Raise fund มาแก้ไก่ หรือไม่ก็แก้ไข่ (อาจจะยกเว้นเคสโชคดีจริงๆ แบบ Facebook ที่เป็นเคสพิเศษที่ได้ข้อมูลมาจากเด็กในแก๊งค์ Ivy League เดียวกันโดยไม่ต้องลงทุนอะไรมาก)
ทำไมถึงเขียนเรื่องนี้ เพราะผมเชื่อว่า ถ้าคุณตั้ง Startup แนวนี้ แล้วคุณ Raise fund มาสร้าง Platform ทันทีมาโชว์เลยว่าผมมี Platform นะเจ๋งมากเลยนะ สวยงามมาก Feature เยอะมากเลยโน่นนี่นั่น นี่คือผมว่าผิดทาง และเป็นสิ่งที่คนเข้าใจผิดได้ง่ายมาก
การสร้าง Platform ไม่ใช่ Riskiest Assumption ที่ต้องแก้ให้ได้ก่อน และไม่ใช่ส่วนสำคัญที่จำเป็นต้อง Raise fund ขนาดนั้น มันเป็นอะไรที่ถ้ามี Tech team ไม่ต้องหรูก็ได้ แค่ระดับกลางๆ ก็ได้ คุณสร้างได้อยู่แล้ว
สิ่งที่ต้องแก้ก่อนคือ ไก่ (การหาข้อมูลโดยไม่ใช่ Platform) หรือไข่ (การสร้าง Platform ที่มีคุณค่าโดยไม่มีข้อมูล) ต่างหาก และตรงนี้มากกว่าที่น่าจะต้องคิดตอน Raise fund สำหรับ Startup แนวๆ นี้ ดังนั้น อย่า Raise มาสร้าง Platform นะ มันไม่ใช่ส่วนสำคัญและไม่ใช่ปัญหาใหญ่สุดของธุรกิจแนวนี้ครับ
Disclaimer: ทั้งหมดนี้เป็นความเห็นส่วนตัวจากที่ผมคิดเห็นและผ่านประสบการณ์มา ถูกผิดอย่างไรเห็นด้วยไม่เห็นด้วยอย่างไรก็วิจารณ์ได้