สมัยเป็น mentor/commentator/judge ในแวดวง Startup ..... ผมได้ฟัง pitch ประเภทหนึ่งเยอะมาก ....
เป็น pitch ประเภท "แอปรวมข้อมูลของ(บริษัท)คนอื่น มาไว้กับตัวเอง เพื่อเอามานำเสนอผู้ใช้" จะเพื่อให้ผู้ใช้เปรียบเทียบ จะเพื่อให้ผู้ใช้ทำอะไร หรือเพื่อนำมาประมวลผลทำ analytics .....
จะรวมโปรโมชั่นจากร้านทุกร้านในจังหวัด
จะรวมรายการลดราคาประจำวันจาก Makro, Big-C, Lotus
จะรวมโปรโมชั่นทุกอย่างจากบัตรเครดิต
จะรวมรายการของแถมโปรโมชั่นทุกอย่างจากศูนย์รถยนต์
จะรวมข้อมูลประกันภัย/ชีวิต
จะรวม ฯลฯ
แล้วพวกนี้ก็บอกว่า "ช้อมูลก็จะมาจาก (เจ้าของข้อมูล)" ... แล้วก็คิดว่าทุกคนจะยินดีเปิดทุกอย่างให้ .... "ถ้าเข้าถูกช่องทาง" (คุยถูกคน) ... ไม่ก็เจ้าใหญ่เหล่านั้นจะต้องกุลีกุจอเอาข้อมูลมาให้ .... "เพราะเรามี app" "เพราะยังไม่มีใครทำแบบเรา" "เพราะเราเป็น first mover" ฯลฯ
ถามว่าทำได้ไหม มันก็ทำได้แหละครับ แต่มันต้อง "เถือกเอาเอง" คือต้องนั่งใส่ข้อมูลเอาเอง หาเองจากแหล่งต่างๆ (เช่น ถ้าจะรวมโปรโมชั่น ก็ต้องหาทีมไปนั่งหาเอง กวาดมาเอง ใส่เอง)
แล้วพวกนี้ก็มักจะเป็น unauthorized usage (ที่เป็น grey area มากๆ เพราะรวบรวมมาจากแหล่งที่ก็หาได้ทั่วไปเป็นสาธารณะ แต่ต้องไม่เคลมอะไรเลย ให้แบบ as-is อย่างเดียว) ...
จะให้เค้าเอามาใส่ให้ เอามาให้ ไม่ว่าจะด้วยอะไรก็ตาม .... ก็ต้องถามง่ายๆ ว่าทำไมเค้า (เจ้าของข้อมูล ที่จริงๆ มันเป็น asset ของเค้า) ต้องทำงานให้คุณด้วย?
หลายคนจะมีความฝันแบบ ก็เราจะไปร่วมมือเค้า เค้าก็ต้องให้ข้อมูลเรา เพราะเราเป็น ฯลฯ เพราะ ฯลฯ คือคิดเข้าข้างตัวเองไปเยอะ ว่าตัวเองสำคัญ ไม่มีใครทำอย่างตัวเองได้ ... คิดว่าไอเดียตัวเองดีมหาศาล
หลายคนคิดในแง่ของ user centric, usability นะ แต่ไม่เข้าใจการเมืองของธุรกิจ ไม่เข้าใจความยุ่งยากซับซ้อนของการเชื่อมโยงข้อมูลระดับ enterprise ที่มันจะกระทบกระบวนการทำงาน และจริงๆ ก็แทบไม่มีใครอยากยุ่ง
ผมไม่ได้บอกว่ามันเป็นไปไม่ได้ .... แต่มันไม่ง่ายขนาดที่ทำได้ในสองสามเดือน หรือเงินไม่กี่แสน ...
หลายคนโบ้ยไปที่ประเด็น connection .... คิดว่าถ้ามีคนรู้จักก็ทำได้แล้ว ... ซึ่งจริงๆ มันไม่ได้ง่ายขนาดนั้นหรอก ....
เงินแสน หรือหลายหมื่น งานหลักสัปดาห์ ทำ mockup application เป็น proof of concept โดยสนใจไปที่ usability, use case น่ะทำได้ แต่ต้องทำโดยไม่คำนึงถึง technical possibility และ political possibility (ตลอดจน legal) นะ ....
ขำๆ .... เคยทำ mock up prototype ที่เป็น killer use case ของอะไรบางอย่างไปเสนอ enterprise แห่งหนึ่ง ... ทุกอย่างราบรื่นจนถึงตอนคอขวด "แล้วตรงนี้มันเชื่อมยังไงล่ะครับ" ....
นั่นแหละครับ ตรงนั้นแหละสำคัญ ....... คือมันแทบจะทำไม่ได้ด้วย possibility ทั้งสามตัวที่ผมบอกไปน่ะแหละครับ (คือจริงๆ ผมก็ไม่เห็นด้วยกับตัว mockup/poc แบบนั้นหรอกนะ ... เพราะรู้อยู่แล้วว่ามันเป็นยังไง .... แต่คนที่เค้าอยากได้ไปโชว์ เค้าบอกว่าจะเอาแบบนี้ แล้วคิดว่าจะ convince คนที่เห็นได้)
เดี๋ยวนี้ผมเห็นคนฝันอะไรแบบนี้น้อยลง อยู่กับความเป็นจริงมากขึ้น .... ซึ่งเป็นเรื่องดี ..... หรือว่าจะแค่คนรอบตัวในวงแคบๆ ของผมก็ไม่รู้