แทงทะลุถึงหัวใจ ｡｡ จุดตายที่ทำให้ธุรกิจญี่ปุ่น รอวันพ่าย ไร้วันฟื้น
China is spending billions to make the world love it
• ธุรกิจญี่ปุ่นเคยเป็นเจ้ายุทธจักรในเวทีการค้าโลก สินค้าญี่ปุ่นเคยครองตลาดและครองใจผู้บริโภคทั่วโลก แต่ทุกวันนี้บริษัทยักษ์ใหญ่ทั้ง
❶ Hitachi Limited
❷ The Mitsubishi Group
❸ Panasonic Corporation
❹ Sanyo Electric Company Limited
❺ Sharp Corporation
❻ Sony Corporation
❼ Toshiba Corporation
• และอีกมากมาย ต้องเผชิญกับวิกฤตขั้นรุนแรง สินค้าญี่ปุ่นก็พ่ายแพ้ให้กับสินค้าเกาหลีใต้และจีน...ความเสื่อมถอยของบริษัทญี่ปุ่นเกิดจากระบบบริหารงานและยุทธศาสตร์ที่ตามโลกไม่ทันของญี่ปุ่นเอง
• นิตยสารของญี่ปุ่นได้เผยแพร่บทความที่รวบรวมขึ้น จากความคิดเห็นของชาวต่างชาติที่ทำงานในประเทศญี่ปุ่น เกี่ยวกับจุดอ่อนที่ทำให้บริษัทญี่ปุ่นต้องพ่ายแพ้ในการแข่งขันทางธุรกิจสมัยใหม่...บทความนี้ถูกกล่าวถึงอย่างกว้างขวาง แม้แต่ชาวญี่ปุ่นเองก็ยังต้องยอมรับว่ามีส่วนจริงอยู่ไม่น้อย
❶ ทุกสิ่งต้องเพอร์เฟค เน้นนวัตกรรมเกินเหตุ
• ธุรกิจญี่ปุ่นก็เหมือนกับชาวญี่ปุ่นที่นิยมความ 'สมบูรณ์แบบ' แผนงานและสินค้าต่าง ๆ ต้องผ่านการกลั่นกรองและทดลอบครั้งแล้วครั้งเล่า จนมั่นใจเกิน 100% จึงเดินหน้าการผลิตและทำการตลาด
• วิธีการเช่นนี้ทำให้สินค้าของญี่ปุ่นมีคุณภาพสูงจนเป็นที่ยอมรับ หากแต่ในยุคปัจจุบันกลับไม่ทันกิน แตกต่างจากจีนและเกาหลีใต้ที่ใช้วิธี 'ทำไปพัฒนาไป' ซึ่งอาจมีปัญหาบ้าง...แต่ได้เปรียบที่ความรวดเร็วกว่า
• เทคโนโลยีหลายอย่างที่ญี่ปุ่นเป็นผู้ริเริ่ม...แต่กลับถูกจีนและเกาหลีใต้ช่วงชิงตลาดได้ก่อน เพราะญี่ปุ่นมัวแต่ทดสอบอยู่ โดยเฉพาะทุกวันนี้...ผู้ที่เข้าสู่ตลาดก่อนย่อมได้เปรียบมากกว่า
• นอกจากนี้...การแก้ปัญหาของฝ่ายญี่ปุ่นก็จำกัดอยู่เพียงในสนามทดลอง แต่จีนและเกาหลีใต้ได้แก้ปัญหาจากการใช้งานจริง และอาจมีประสิทธิภาพมากกว่าด้วยซ้ำ
• บริษัทญี่ปุ่นยังให้ความสำคัญกับการพัฒนานวัตกรรม หรือ Innovation มากเกินควร ในบางกรณีการพัฒนาสิ่งใหม่เพียง 1% อาจเพิ่มต้นทุนมากถึง 30% ซึ่งทำให้ราคาของสินค้าญี่ปุ่นแข่งขันไม่ได้ในเวทีระหว่างประเทศ
❷ ไม่คิดถึงผู้ใช้งานมากพอ
• บริษัทญี่ปุ่นมักมั่นใจว่า 'ของดีต้องมีคนซื้อ' แต่สินค้าญี่ปุ่นหลายอย่างกลับใช้งานยุ่งยาก มีฟังก์ชันมากมายที่แทบจะไม่ได้ใช้เลย...สินค้าญี่ปุ่นยังไม่ค่อยปรับเปลี่ยนให้เข้ากับรสนิยมของผู้บริโภคในท้องถิ่น
• ตัวอย่างเช่น กรณีโทรทัศน์ญี่ปุ่นที่ขายในอินเดีย ซึ่งชาวอินเดียชอบดูการแข่งขันคริกเกต (Cricket) และเมื่อชมละครหรือรายการอื่นก็ยากจะติดตามผลคริกเก็ตไปด้วย โทรทัศน์ญี่ปุ่นไม่ยอมปรับฟังก์ชันรองรับ ขณะที่โทรทัศน์ของเกาหลีใต้มีฟังก์ชันซ้อนจอขนาดเล็กให้ดูคริกเก็ตไปพร้อม ๆ กัน และทำให้โทรทัศน์เกาหลีใต้ครองตลาดในอินเดียได้อย่างง่ายดาย
❸ ระบบจ้างงานที่ไม่ยุติธรรม
ในอดีตบริษัทญี่ปุ่นใช้ระบบจ้างงานตลอดชีวิต...ซึ่งทำให้พนักงานมั่นใจในความมั่นคง และทุ่มเททำงานได้อย่างไม่ต้องกังวล แต่ในอีกด้านหนึ่ง ระบบจ้างงานตลอดชีวิตก็ทำให้พนักงานไม่กระตือรือล้น
• นอกจากนี้...วัฒนธรรมการทำงานแบบญี่ปุ่นยังคงระบบอาวุโส และรุ่นพี่รุ่นน้องอย่างมาก ทำให้พนักงานระดับล่างไม่กล้าแสดงความคิดเห็น ไม่พัฒนาตนเอง ขณะที่ผู้บริหารก็เป็นเสือนอนกิน และใช้อำนาจมิชอบได้ง่าย ซึ่งเป็นแบบเดียวกับรัฐวิสาหกิจในหลายประเทศ
• เมื่อสัญญาณสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ...ทำให้บริษัทญี่ปุ่นเปลี่ยนระบบจ้างงานเป็นระบบ 'ชั่วคราว' และ 'สัญญาจ้าง' บริษัทใหญ่ ๆ จำนวนมากแทบจะไม่มีพนักงานประจำเลย เกือบทุกคนล้วนแต่เป็นพนักงาน Part Time หรือสัญญาจ้างคราวละ 1- 5 ปี
• การจ้างงานลักษณะนี้ไม่มีสวัสดิการ...ทำให้พนักงานรู้สึกไม่มั่นคงและไม่มีกำลังใจในการทำงาน ค่าจ้างของพนักงานขั่วคราวและพนักงานประจำก็แตกต่างกันมาก ถึงแม้รัฐบาลญี่ปุ่นจะมีมาตรการว่า...'คนที่ทำงานแบบเดียวกันควรได้ค่าจ้างเท่าเทียมกัน' แต่บริษัททั้งหลายก็หาได้ปฏิบัติตามไม่