Bitcoinization vs. Dollarization ของ El Salvador (เอลซัลวาดอร์)
มีข่าวหนาหูมากว่าประเทศเอลซัลวาดอร์ โดยนาย Nayib Bukele ประธานาธิปดีประกาศว่าประเทศเอลซัลวาดอร์จะเป็นประเทศแรกที่ใช้ Bitcoin เป็น "เงิน" ได้ถูกต้องตามกฏหมาย (Legal Tender)
ฟังแล้วนี้แล้วกลุ่มผู้ที่ชื่นชอบใน Bitcoin อดที่จะตื่นเต้นไม่ได้ ว่า นี่ไงๆๆ เริ่มแล้ว Bitcoin เริ่มที่จะมีบทบาทในระบบการเงินโลกมากขึ้นแล้ว
แต่ก่อนที่จะดีใจ หรือตื่นเต้นกันไป เราควรต้องศึกษาระบบเศรษฐกิจของ เอลซัลวาดอร์ เพิ่มเติมนิดนึงครับ ว่าทำไมรัฐบาลของเอลซัลวาดอร์ถึงกล้าที่จะทำแบบนี้
ผมเคยเขียนบทความไว้นานแล้ว ว่ารัฐบาลทั้งโลกนี้ไม่น่าจะชอบ Bitcoin หรอก และ Bitcoin ไม่น่าจะมีโอกาสมาเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนได้ เพราะเมื่อไหร่ ที่ประเทศใดประเทศหนึ่งหันมาใช้ Bitcoin นั่นเท่ากับเป็นทางเลือกที่จะมาทดแทนสกุลเงินของประเทศนั้นๆ ซึ่งท้ายสุดจะทำให้สกุลเงินประเทศนั้นๆ ด้อยค่า จนเกิดอภิมหาเงินเฟ้อ (Hyperinflation) ได้
อ้าว แล้วทำไมเอลซัลวาดอร์ถึงกล้าทำ..?
นั่นเป็นเพราะ ทุกวันนี้เอลซัลวาดอร์ ไม่มีสกุลเงินของประเทศตัวเองครับ..!!
เอลซัลวาดอร์ใช้เงิน US Dollar เป็นสื่อกลางในการซื้อขายแลกเปลี่ยนมาตั้งแต่ปี 2001 แล้ว พูดอีกทางคือ เอลซัลวาดอร์ยกเลิกสกุลเงินโคลอนของตัวเองมา 20 ปี และใช้ดอลล่าร์เป็นหลักมาตลอด หรือที่เรียกกันในภาษาการเงินว่า Dollarization
เอลซัลวาดอร์เป็นประเทศในอเมริกากลาง หลายประเทศในอเมริกากลางและอเมริกาใต้มักจะมีปัญหาเรื่องเศรษฐกิจตกต่ำ และค่าเงินเฟ้อรุนแรงอยู่เสมอๆ ไม่ว่าจะเป็นอาร์เจนตินา, เวเนซุเอลา (ที่รัฐล่มสลายไปแล้ว)
นั่นเป็นเพราะระบบการเงินและระบบเศรษฐกิจที่ไม่แข็งแรง ธนาคารกลางของประเทศเหล่านี้จึงประสบปัญหาเงินเฟ้อรุนแรงตลอดเวลา
การแก้ปัญหาวิธีหนึ่งก็คือ ถ้าเงินจะเฟ้อ ก็เลิกใช้เงินประเทศตัวเองซะสิ ไปใช้ดอลล่าร์แทน เงินก็ไม่มีวันที่จะเฟ้อแล้ว (แต่อาจจะฝืดแทน)
แต่การใช้ดอลล่าร์ก็เกิดปัญหาครับ เพราะหากประเทศเกิดวิกฤติเศรษฐกิจ ประเทศจะไม่มีทางออกในการลดค่าเงินได้เลย (อารมณ์เหมือนกรีซที่ไปใช้เงินยูโร)
ดังนั้นการ Dollarization ของ เอลซัลวาดอร์ตลอด 2 ทศวรรษที่ผ่านมานั้น ยังประสบปัญหาหลายอย่างทางเศรษฐกิจ แม้ดอกเบี้ยจะสูงกว่าสหรัฐ แต่เงินดอลล่าร์กลับไม่ไหลเข้ามาในเอลซัลวาดอร์อย่างที่รัฐบาลคาดหวัง (เพราะประเทศมีปัญหาเรื่องอาชญากรรมเยอะมาก ทำให้ธุรกิจต่างชาติไม่ไว้วางใจที่จะขยายธุรกิจมา)
นั่นแปลว่า การ adopt นำเอา Bitcoin มาใช้เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนนั้น จะไม่กระทบกับสกุลเงินของ เอลซัลวาดอร์ (ก็เพราะเอลซัลวาดอร์ไม่มีสกุลเงิน) เป็นทางเลือกที่ทดแทนสกุลเงินดอลล่าร์อีกทางหนึ่ง
ซึ่งถามว่า ผลจะออกมาดีหรือไม่ อันนี้ผมก็ยังมีความรู้ไม่พอที่จะตอบได้ครับ แต่ในมุมผม การทำ Bitcoinization ครั้งนี้ คล้ายกับการทำ Dollarization ในสองทศวรรษที่แล้ว ที่คาดหวังกระตุ้นการลงทุน และเม็ดเงินในโลก Crypto ให้ไหลเข้าระบบเศรษฐกิจของเอลซัลวาดอร์มากขึ้น
แต่ความท้าทายอีกมากมายที่มีในการนำ Bitcoin มาใช้ในระบบเศรษฐกิจจริง (แค่คิดว่าร้านค้าต้องเปลี่ยนป้ายราคาวันละกี่รอบก็เหนื่อยแล้ว) ยังมีอีกมาก และเป็นกรณีศึกษาที่ดีที่ว่า Cryptocurrencies จะสามารถนำมาใช้เป็น medium of exchange ในโลกความเป็นจริงได้มากน้อยแค่ไหน
#มิตรสหายท่าหนึ่ง