เราโชคดีกว่าญี่ปุ่นแค่ในแง่พื้นที่และชัยภูมิอย่างเดียวเลยครับ อันนี้ชัดเจน ผมว่าตอนนี้ญี่ปุ่นโตจากภายในยากจริงๆนั่นแหละ เพราะประเทศเขาพัฒนาพื้นที่ไปเยอะแล้ว ดังนั้นเราจะเห็นเขามาลงทุนในต่างประเทศซะส่วนใหญ่ โดยเฉพาะแถบอาเซียน ยิ่งประเทศเราค่อนข้างจะมองญี่ปุ่นเป็นมิตรมากกว่าประเทศอื่นๆในแถบนี้ นั่นทำให้เขายังคงลงทุนกับเราต่อไปจนกว่า เขาจะได้มหามิตรรายใหม่ในแถบนี้แทน ซึ่งผมมองว่ายังยากอยู่เพราะกว่าเขาจะเข้าใจนิสัยของคนในประเทศนั้นมันต้องใช้เวลา ดังนั้นผมไม่กลัวญี่ปุ่นจะทิ้งเราไปในระยะเวลาอันสั้นนี้
กลับมาที่เรื่องของคน ผมว่าเนื่องจากญี่ปุ่นมีการปกครองแบบลัทธิบูชิโดมากก่อน มันเลยหล่อหลอมให้พวกเขานั้นต้องมีความมุ่งมั่นและอดทนต่อสภาพการแข่งขันตลอดเวลา คนแพ้นี่แถบจะถูกเตะออกจากสังคมไปเลย มันทำให้พวกเขาต้องขยันและอดทน รวมถึงต้องพัฒนาตัวเองไปเรื่อยๆ เพื่ออยู่รอดต่อการแข่งขันในสังคม แม้ในปัจจุบันลัทธินี้จะล่มสลายไปแล้วพร้อมความพ่ายแพ้ในสงครามของพวกเขา แต่รากฐานมันก็ยังอยู่ แม้ในญี่ปุ่นรุ่นใหม่จะดูผ่อนคลายมากขึ้นเยอะ แต่ระบบสังคมก็ยังกรอบมาแบบนั้นอยู่ดี มันให้ทำให้คนของเขาต้องอยู่ในระบบต่อไป ถ้าอยากจะก้าวหน้าและมีที่ยืนในสังคม มันก็มีทั้งผลดีและเสียอย่างที่เราท่านรู้น่ะครับ ข้อดีคือประเทศนิ่งด้วยระบบ ขับเคลื่อนด้วยการพัฒนาจากคนในระบบ และอยู่ได้ด้วยระบบ ข้อเสียคือ คนจะเครียดเพราะกฏบางอย่างมันสุดโต่งมาก ดึงมากไป ต้องรอระดับซีเนียร์ตัดสินใจถึงทำได้ แบบครั้งทำให้ระบบทางธุรกิจของญี่ปุ่นปรับตัวได้ช้า ดูกรณีที่ Sony พ่าย Samsung เป็นตัวอย่าง แต่ยังไงผมว่าด้วยระบบและพลังจินตนาการของพวกญี่ปุ่น สุดท้ายเขาก็เอาตัวรอดไปได้
แต่กลับมาที่เรา คนไทยส่วนมากยังรักสบายอยู่ ถูกสอนให้ทำงานอะไรก็ได้ให้สบายและได้เงินเยอะๆ ซึ่งงานแบบนั้นมันมีจำกัด บางครอบครัวคน คนเดียวหาเลี้ยงครอบครัวทั้งหมด โดยคนอื่นได้แต่แบมือของเงินอย่างเดียว ดูตัวอย่าง ดารา หรือ ครอบครัวธุรกิจบางครอบครัวได้เลย คนทำก็ทำไป คนใช้ก็ใช้เงินไป สุดท้ายพอคนทำไม่อยากทำหรือต้องจากไป ปัญหาก็เกิดโดยทันที คว้างกันทั้งครอบครัวเลย เพราะสังคมเราไม่สนับสนุนให้คนนับถือคนที่ทำงาน แต่นับถือคนที่มีเงิน โดยไม่ดูเลยว่าเขาหาเงินมาเองไหม หรือ เอาจาก พ่อ-แม่ หรือ ปู่-ย่า ตา-ยาย มาถลุงแล้วอ้างว่ามาจากตัวเอง นี่คือข้อด้อยของเราที่มันแก้ได้ยากจริงๆ ผมอายุ 30 กว่าๆ เห็นอะไรแบบนี้มาตลอด ภาครัฐหรือภาคประชาชนก็พยายาม กระตุ้นให้คนคิดเป็นคิดให้ได้นะ แต่ก็มีไม่กี่คนที่หลุดพ้นมาได้ ส่วนใหญ่ยังไม่หลุดพ้น
ด้านการพัฒนาประเทศและเศรษฐกิจ อันนี้ญี่ปุ่นเขาเหนือกว่าเรามาตั้งนานแล้ว ผมว่า TECH ยังไงเขาก็เป็นเต้ยในเอเชียต่อไปนั่น ไม่ตกไปกว่านี้แน่ๆ และยังคงเป็นรายได้หลักเข้าประเทศเหมือนเดิม ยิ่งตอนนี้ อาเบะ นายกของเขา ปลดล็อกกฏหมายป้องกันตัวเองแล้ว การผลิตและพัฒนา Tech ด้านอาวุธก็คงมาสร้างรายได้ให้พวกเขา(ในทางลับ)เพิ่มขึ้นมาอีก และตอนนี้ก็มามุ่งเน้นด้านการท่องเที่ยวอีกครั้งเพื่อมาพยุงเศรษฐกิจภายในอีก ยังไม่รวมถึงการผลิต tech ทางการแพทย์ที่พวกเขาก็เป็นเต้ยอยู่เช่นกัน นี่ยิ่งถ้าประเทศแถบนี้มีแนวคิดพัฒนาระบบรางมาอีก ก็เป็นโอกาสที่เขาจะขายของได้อีก ถึงแม้จะต้องเจอคู่แข่งแบบจีนก็เถอะ ส่วนด้านเศรษฐกิจความเห็นผมก็เหมือนกับท่านด้านบนกล่าวคือ พวกเขาเจอปัญหา 3 ข้อหลักคือ
1. ต้นทุนค่าแรงที่สูงทำให้แข่งขันในสิ่งค้าที่เป็น mass ยาก
2. คนวัยทำงานลดลงมากทำให้ จัดเก็บภาษีได้น้อย
3. วินัยการใช้เงินของคนในประเทศที่เน้น play safe มากกว่าการลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยง สังเกตุบริษัทประกันในญี่ปุ่นนี่จะโตตลอด และมีเป็นร้อยบริษัทเลย
ส่วนด้านการพัฒนาประเทศและเศรษฐกิจของเรา จุดสลบของเราก็คือ เราไม่มีทิศทางชัดเจนในตัวเอง อย่างญี่ปุ่นเขามีทิศทางชัดเจนว่าจะเป็นประเทศที่ผลิตเทคโนโลยีขาย แต่เราล่ะ เราอยากเป็นอะไร เกษตรกร หรือ วิศวะ หรือ หมอ เรายังเหมือนคนสับสนอยู่เลย พัฒนาแบบตามกระแส ไม่มุ่งมั่นไปซักทาง เราทำตัวเป็นเป็ด ประชาชนคนไทยจะรู้หลายเรื่องแต่ไม่รู้ลึกสักเรื่อง เก่งสุดคือ มวยไทย นอกนั้นเรื่องอื่นๆ มาแบบแกนๆ เราชอบ copy&paste ไม่ชอบ Research&Deverlopment เพราะเราไม่รู้จุดมุ่งหมายยังไง เราเลย copy&paste ดีกว่า รับจ้างผลิตกันต่อไป พอเขาไม่จ้างเพราะค่าแรงเราสูงขึ้นไม่คุ้มทุนเขา หรือฝืมือแรงงานไทยห่วยลง เราก็ตกงานกันไป เศรษฐกิจก็เน้นจากภายนอกอย่างเดียว แต่ไม่พัฒนาภายใน พอเศรษฐกิจโลกพัง เราก็พังแบบเละไปเลย เป็นแบบนี้ตลอดมา ธุรกิจเดียวที่ช่วยประเทศไว้ได้คือ การท่องเที่ยว ซึ่งตอนนี้หลายแห่งก็เสื่อมลงมากแล้ว ดูแล้วเรากำลังจะถึงทางตันด้านเศรษฐกิจอีกครั้ง ผมได้แต่หวังว่ารัฐบาลปัจจุบันหรือต่อไปจากนี้จะ บอกเราคนไทยได้ซักที่ว่าเราจะไปเป็นคนทำอาชีพอะไรในเวทีโลก