พระธาตุกถา
บาลี
คำอ่าน
สงฺคโห อสงฺคโห ,
สังคะโห อะสังคะโห,
สงฺคหิเตน อสงฺคหิตํ อสงฺคหิเตน สงฺคหิตํ
สังคะหิเตนะ อะสังคะหิตัง อะสังคะหิเตนะ สังคะหิตัง
สงฺคหิเตน สงฺคหิตํ อสงฺคหิเตน อสงฺคหิตํ
สังคะหิเตนะ สังคะหิตัง อะสังคะหิเตนะ อะสังคะหิตัง
สมฺปโยโค วิปฺปโยโค สมฺปยุตฺเตน วิปฺปยุตฺตํ
สัมปะโยโค วิปปะโยโค, สัมปะยุตเตนะ วิปปะยุตตัง
วิปฺปยุตฺเตน สมฺปยุตฺตํ อสงฺคหิตํ ฯ
วิปปะยุตเตนะ สัมปะยุตตัง อะสังคะหิตัง.
พระธาตุกถา (แปล)
การสงเคราะห์ การไม่สงเคราะห์ คือ
สิ่งที่ไม่ให้สงเคราะห์เข้ากับสิ่งที่สงเคราะห์ไม่ได้
สิ่งที่สงเคราะห์เข้ากับสิ่งที่สงเคราะห์ได้
สิ่งที่ไม่สงเคราะห์เข้ากับสิ่งที่สงเคราะห์ไม่ได้
การอยู่ด้วยกัน การพลัดพรากคือ การพลัดพรากจากสิ่งที่อยู่ด้วยกัน
การอยู่ร่วมกับสิ่งที่พลัดพรากไปจัดเป็นสิ่งที่สงเคราะห์ไม่ได้.
พระปุคคะละปัญญัตติ
บาลี
คำอ่าน
ฉ ปญฺตฺติโย ขนฺธปญฺตฺติ อายตนปญฺตฺติ
ฉะ ปัญญัตติโย ขันธะปัญญัตติ อายะตะนะปัญญัตติ
ธาตุปญฺตฺติ สจฺจปญฺตฺติ อินฺทฺริยปญฺตฺติ
ธาตุปัญญัตติ สัจจะปัญญัตติ อินทริยะปัญญัตติ
ปุคฺคลปญฺตฺติ ฯ
ปุคคะละปัญญัตติ, กิตตาวะตา
กิตฺตาวตา ปุคฺคลานํ ปุคฺคลปญฺตฺติ,
ปุคคะลานัง ปุคคะละปัญญัตติ,
สมยวิมุตฺโต อสมยวิมุตฺโต
สะมะยะวิมุตโต อะสะมะยะวิมุตโต
กุปฺปธมฺโม อกุปฺปธมฺโม
กุปปะธัมโม อะกุปปะธัมโม
ปริหานธมฺโม อปริหานธมฺโม
ปะริหานะธัมโม อะปะริหานะธัมโม
เจตนาภพฺโพ อนุรกฺขนาภพฺโพ
เจตะนาภัพโพ อนุรักขะนาภัพโพ
ปุถุชฺชโน โคตฺรภู ภยูปรโต อภยูปรโต
ปุถุชชะโน โคตระภู ภะยูปะระโต อะภะยูปะระโต
ภพฺพาคมโน อภพฺพาคมโน นิยโต อนิยโต
ภัพพาคะมะโน อะภัพพาคะมะโน นิยะโต อะนิยะโต
ปฏิปนฺนโก ผเลฏฺิโต อรหา อรหตฺตาย ปฏิปนฺโน ฯ
ปฏิปันนะโก ผะเลฏฐิโต อะระหา อะระหัตตายะ ปฏิปันโน.
พระปุคคะละปัญญัตติ (แปล)
บัญญัติ ๖ คือ ขันธบัญญัติ อายตนบัญญัติ ธาตุบัญญัติ สัจจบัญญัติ
อินทรีย์บัญญัติ บุคคลบัญญัติ บุคคลบัญญัติของบุคคลมีเท่าไร
มีการพ้นจากสิ่งที่ควรรู้ การพ้นจากสิ่งที่ไม่ควรรู้
ผู้มีธรรมที่กำเริบได้ ผู้มีธรรมที่กำเริบไม่ได้
ผู้มีธรรมที่เสื่อมได้ ผู้มีธรรมที่เสื่อมไม่ได้
ผู้มีธรรมที่ควรแก่เจตนา ผู้มีธรรมที่ควรแก่การรักษา
ผู้ที่เป็นปุถุชน ผู้รู้ตระกูลโคตร ผู้เข้าถึงภัย ผู้เข้าถึงอภัย
ผู้ไม่ถึงสิ่งที่ควร ผู้ไม่ถึงสิ่งที่ไม่ควร ผู้เที่ยง
ผู้ไม่เที่ยง ผู้ปฏิบัติ ผู้ตั้งอยู่ในผล ผู้เป็นพระอรหันต์
ผู้ปฏิบัติเพื่อพระอรหันต์.