>>71 สำนวนจีนเขาเรียก "เจี้ยะป้าบ่อสื่อ" หมายถึงเมื่อไม่ต้องเดือดร้อนเรื่องการดำรงชีพ คนก็จะถกกันในเรื่องที่ซับซ้อนขึ้น ในเชิงนามธรรมขึ้น เหมือนกับที่ยุคกรีกน่ะ เอเธนส์เป็นรัฐที่ร่ำรวยกว่าสปาร์ตา คนเอเธนส์เลยมีเวลาว่างมากพอจะถกปรัชญากัน จีนหรือยุโรปก็เหมือนกัน ในยุคที่บ้านเมืองสงบและสภาพชีวิตคนโดยทั่วไปไม่ลำบาก คนก็ว่างถกปรัชญาและประชันงานศิลปะ (จะว่าตลกร้ายก็ได้ ไอ้เรื่องคนบอกทหารไม่จำเป็นมักจะเกิดในยุคสมัยแบบนี้แหละ สงบสุขปุ๊บทั้งราชการ ทั้งประชาชนเอางบไปลงกับศิลปะ เอาสติปัญญาไปถกเรื่องนามธรรม) พอมาสมัยใหม่ ตะวันตกมันสะสมความมั่งคั่งไปก่อนแล้ว คนรุ่นหลังๆ ถึง woke กัน ส่วนฟากตะวันออก ยุ่นกับเกาใต้ หรือแม้แต่จีน สังคมโดยรวมยังอนุรักษ์นิยม เปลี่ยนยากในเชิงโครงสร้าง แต่มันก็เริ่มมีกระแสคนรุ่นใหม่ที่เกิดมาในยุคสงบและมั่งคั่ง ก็หาทางไปอยู่ประเทศที่เสรีในการใช้ชีวิตมากกว่า (แน่นอนว่าไทยก็เป็นหนึ่งในเป้าหมายของพวกนี้เหมือนกัน)