>>87 ตอนที่คนคิดระบบนี้ขึ้นมา มันอยู่ในยุคที่สังคมโคตรันทดไง เหมือนตอนมาร์กซ์เขียนคัมภีร์ลัทธิคอมมี่นั่นละ ยุโรปตอนนั้นโรงงานนรกของจริง หรืออย่างสมัยก่อนไม่มี human rights ผู้ชนะเป็นเจ้า ผู้แพ้เรียกร้องอะไรไม่ได้ รับไม่ไหวก็ตายไปซะ สังคมมนุษย์มันเป็นแบบนี้มาเป็นพันๆ ปี ซึ่งถ้าตัดเรื่องมนุษยธรรม-คุณธรรม-ศีลธรรมออกไป มันก็คือการควบคุมประชากรมนุษย์นั่นละ คนแก่-คนพิการ-คนอ่อนแอก็ตายไป ส่วนสิ่งที่เรียกว่าความเหลื่อมล้ำมันก็เป็นไปของมัน แล้วถ้าถึงจุดหนึ่งก็แค่ระเบิดออก สงคราม ปฏิวัติรัฐประหารล้มผู้มีอำนาจเดิม ยึดทรัพย์สิน สร้างเมืองสร้างอารยธรรมกันใหม่ วนลูปไปแบบนี้ตลอด แต่ก็นั่นแหละ มนุษย์ดันคิดอะไรซับซ้อนได้ เลยเกิดคำว่ามนุษยธรรม-คุณธรรม-ศีลธรรม ขึ้นมายึดมั่นในหัว แล้วก็พยายามจะหยุดลูปเดิมๆ โดยคิดว่าถ้าเราลดความเหลื่อมล้ำ ถ้าเราพยายามทำให้ความแตกต่างทางชนชั้น เชื้อชาติ เพศ ฯลฯ ลดลงให้ได้มากที่สุด การแก่งแย่งที่นำไปการปล้น ฆ๋า ข่มขืน ก่อสงคราม ฯลฯ ก็จะน้อยลง ความอดอยากก็น้อยลง สังคมมนุษย์ก็จะน่าอยู่มากขึ้น พูดง่ายๆ มันเป็นการดีต่อใจนั่นละ
แต่ตอนที่นักคิดทั้งหลายคิดและต่อยอดกันมาตามลำดับจนเป็น human rights แบบที่เรารู้จักกันตอนนี้ คงไม่มีใครมองเห็นหรอกว่าแนวคิดการไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง สุดท้ายประชากรก็ล้นโลก แถมเป็นประชากรที่สร้าง productivity ไม่ได้หรือได้น้อยแบบคนแก่อีก ผลคือก็ต้องมาขูดรีดเอากับคนรุ่นหลังทั้งทางตรง คือค่านิยมลูกต้องตอบแทนพ่อแม่ และทางอ้อมคือรัฐสวัสดิการที่เก็บภาษีแพง ผลคือคนรุ่นใหม่ไม่ว่าที่ไหนก็ไม่อยากมีลูกกันเพราะถ้าไม่ต้องเจียดเงินไปเลี้ยงพ่อแม่ ยังไงก็โดนหักรายได้อานเข้ารัฐเพื่อไปทำรัฐสวัสดิการเลี้ยงตัวเองตอนแก่อยู่ดี
แต่ก็ต้องยอมรับนะ human rights มันทำให้ความป่าเถื่อนของมนุษย์ลดไปได้เยอะจริงๆ หลัง ww2 เราไม่มีสงครามใหญ่อีกเลย และใครจะทำสงครามก็ต้องมีข้ออ้าง (เรียกหรูๆ ว่า soft powet) มากพอ อย่างเอา ปชต. ไปเผยแพร่ (จีนกับรัสเซียเลยเสียเปรียบเมกา รบกับใครก็มีคนเอาใจช่วยน้อยเพราะตัวเองเป็นเผด็จการ) หรืออย่างระดับสังคมทั่วไป ปท. ที่สวัสดิการดีอาชญากรรมก็ต่ำด้วย (ไทยถึงน่าเที่ยวที่สุดถ้าเทียบกับประเทศเกรดเดียวกันทั่วโลก เพราะปลอดภัยกว่า ok สวัสดิการเราไม่ดีเท่าโลกที่ 1 แต่ดีกว่า ปท. เกรดเดียวกันแน่นอน) แต่ทุกอย่างมีราคาต้องจ่ายอะ ก็น่าคืดแบบที่มึงว่าแหละ ว่าสุดท้ายมนุษย์จะหยุดลูปที่อยู่กับอารยธรรมเป็นพันๆ ปีได้จริงไหม หรือสุดท้ายจะเหมือนเดิม