>>585 อันนี้จะคุยกับกูเรื่องทับศัพท์แล้วใช่มั้ย ไม่เกี่ยวกับลวดเนอะ กูคุยได้เนอะ
คือกูอ่านหลายยุค ตั้งแต่สามก๊กฉบับเจ้าพระยาพระคลัง ไซอิ๋ว ไคเภ็ก งานแปลภาษาอังกฤษยุคเก่า งานนิยายจีนกำลังภายใน ทั้งหมดเนี่ย กูเจอการทับศัพท์ผสมแปลหมดเลยนะ แต่มันไม่ใช่การใช้เปรอะๆมั่วๆ
ยกตัวอย่างคำว่าไท่จื่อแล้วกัน ถ้ามีแค่ "ไท่จื่อ" ก็แปลว่ารัชทายาทได้เลยแหละ ไม่มีปัญหาหรอก แต่จริงๆคือบางทีมันก็มีราชทินนามอยู่ด้วย เช่น "บุตรชายคนโตของถังไท่จงฮ่องเต้ได้รับแต่งตั้งเป็นอิ่นไท่จื่อ" อิ่น= ราชทินนาม ไท่จื่อ = รัชทายาท กรณีนี้จะแปลว่ารัชทายาทอิ่นมันก็ได้ แต่เท่ากับว่าเรื่องนี้จะใช้ "ถังไท่จงฮ่องเต้" กับ "รัชทายาทอิ่น" อันนี้ต่างหากที่น้ำหนักของคำจะไม่เท่ากันละ ถ้าจะให้เท่าและแปลเป็นไทยหมดไม่ทับศัพท์เลยก็ต้องเป็น "จักรพรรดิถังไท่จง" กับ "รัชทายาทอิ่น" สิ่งที่ตามมาคือ คนแปลต้องแปลทุกตำแหน่งเป็นไทยให้หมด มันถึงจะถูกต้องตามหลักการแปล ซึ่งมันเป็นไปไม่ได้น่ะ อย่างอ๋องเงี้ย จะแปลยังไง กุ้ยเฟย เต๋อเฟย เสียนเฟย กุ้ยเหริน ตาอิ้ง ฯลฯ มันลักลั่นกันอยู่ คนแปลบางคนเขาก็อยากลดภาระตรงนี้ให้คนอ่าน แต่ให้แปลหมดมันไม่มีคำจริงๆ บางคนเขาก็เลยใช้ อิ่นไท่จื่อ แล้วเชิงอรรถเอาไว้ พอช่วงบรรยายก็เรียกรัชทายาท แต่พอมีคนเรียกตำแหน่ง เขาก็ใช้ทับศัพท์ แต่คนที่แปลเก่งๆมันจะเนียน บางทีคนอ่านไม่ทันสังเกตหรอกว่าใช้ปนกัน แล้วปนไม่เยอะ ส่วนใหญ่พวกนี้จะเลือกแปล แล้วทับศัพท์เฉพาะช่วงที่เลี่ยงไม่ได้จริงๆ ไม่มีคำไทยที่เหมาะตรงนั้น อะไรงี้
หรืออย่างเรื่องเจ้าหญิงน้อยที่กูยกตัวอย่างไป มันจะมีตัวละครตัวนึงที่แปลว่า มิสมินชิน ทั้งเรื่อง แต่ฉากที่ชีแนะนำตัวให้เพื่อนบ้านรู้จัก ชีบอกว่า "ดิฉันคือนางสาวมาเรีย มินชิน" ที่เป็นแบบนี้กูเดาว่า เพราะคำว่ามิสคือคำเรียกครูในโรงเรียนมิชชันนารีสมัยก่อน (เรื่องนี้แปลเมื่อห้าสิบปีที่แล้วมั้ง) ถ้าไปแนะนำตัวเองว่า "ดิฉันคือมิสมาเรีย มินชิน" มันก็คงแปลกสำหรับคนสมัยนั้น
หรืออย่างซีรีส์บริดเจอร์ตันก็ได้ ใหม่หน่อย เรียกมิส มิสซิส มิสเตอร์ ลอร์ด ฯลฯ กันทั้งเรื่อง แต่มีฉากนึงตัวละครถามคนรับใช้ว่าใครมา คนรับใช้ตอบว่า "คุณฟรานเชสก้า" คือจุดนั้นของเรื่องมันทับศัพท์ว่ามิสไม่ได้ เพราะทั้งคนรับใช้ คนถาม และฟรานเชสก้าเป็นคนในบ้านเดียวกัน และในสายตาคนไทย มิสคือนางสาว คงไม่มีใครเรียกคนในบ้านตัวเองว่านางสาวฟรานเชสก้า ก็เลยต้องใช้ว่าคุณฟรานเชสก้าเพื่อให้มันเป็นธรรมชาติกว่า
สรุปคือมีหลายเรื่องเลยมึงที่ใช้ทับศัพท์สลับกับแปล แต่ส่วนใหญ่ถ้างานดีคนจะไม่ทันสังเกต หรือถ้าสังเกตก็เข้าใจว่าทำไมถึงต้องทับศัพท์หรือว่าแปลตรงนั้น มันไม่ใช่ไม่มีหลักการหรอก แค่บางทีการแปลนิยายมันไม่สามารถยึดตามหลักการได้เสมอไป ถ้ายึดตามหลักแล้วมันไม่ลื่นไม่เนียน มันก็ต้องยอมบิดบ้าง กูถึงมองว่า consistency ไม่ใช่เรื่องสำคัญสุดสำหรับงานแปลนิยาย