ปุจฉา : กราบนมัสการพระอาจารย์ค่ะ หนูอยากทราบว่าจะใช้หลักธรรมอะไรมาช่วยบรรเทาจิตใจที่รู้สึกร้อนรน เพราะ "ถูกเข้าใจผิด ถูกใส่ร้าย โดยที่ไม่สามารถแก้ต่างให้ตัวเองได้เลย" ทั้งๆ ที่เรื่องราวที่เกิดขึ้นเราไม่ได้เป็นอย่างที่เขาพูด อย่างที่เขาคิด แล้วหนูต้องทำอย่างไรกับคนที่เขาใส่ร้ายกับหนูดีคะ พระอาจารย์ช่วยชี้แนะทางสว่างให้หนูด้วยนะคะ
วิสัชนา : อย่างแรกที่ควรมีคือ "ขันติ" ได้แก่ความอดกลั้น ไม่ลุแก่โทสะ หาไม่คนที่เป็นทุกข์คนแรกก็คือคุณ ประการต่อมา "สติ" ซึ่งช่วยให้คุณไม่มัวคิดวนเวียนอยู่กับเรื่องนี้ หาไม่คุณจะไม่เป็นอันทำอะไรเลย "สติ" ช่วยให้คุณอยู่กับปัจจุบัน และไม่เก็บเอาอะไรต่ออะไรมาคิดให้รกหัวหรือหนักใจ
นอกจาก "ขันติ" และ "สติ" แล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่ควรมีคือ "ปัญญา" หรือ ความเข้าใจในโลกธรรมว่า ชอบหรือชัง สรรเสริญหรือนินทา เป็นสิ่งที่ไม่มีใครหนีพ้น ในเมื่อมีคนที่รักคุณ เข้าใจคุณ ก็ต้องมีคนที่เกลียดคุณ เข้าใจผิดในตัวคุณ จึงควรมองว่าเป็นเรื่องธรรมดา
ถ้าคุณอยากให้ทุกคนเข้าใจถูกในตัวคุณ พูดถึงคุณในทางที่ดี คุณจะมีแต่ความทุกข์และความผิดหวัง เพราะไม่มีทางที่จะเป็นเช่นนั้นได้ มองในอีกแง่หนึ่ง คนที่เกลียดคุณ ใส่ร้ายคุณ เข้าใจผิดในตัวคุณนั้น เขาคือ "ครู" ที่กำลังสอนคุณให้เข้าใจในสัจธรรมดังกล่าว เพื่อฝึกใจให้ปล่อยวาง ไม่ทุกข์เพราะมัน
พูดเช่นนี้ไม่ได้หมายความว่าให้คุณ "ทำใจ" อย่างเดียวเท่านั้น หากการใส่ร้ายคุณนั้น ก่อให้เกิดผลเสียต่างๆ ตามมาทั้งต่องานการและคนอื่น คุณก็ไม่ควรนิ่งเฉย ควรหาทางแก้ไข เช่น พยายามชี้แจงให้เขามีความเข้าใจที่ถูกต้อง หรือให้ผู้อื่นรู้ว่าความจริงคืออะไร อาตมาชอบคำพูดของท่านทะไลลามะเมื่อท่านต้องเจอปัญหาคล้ายๆ กับของคุณ
ท่านกล่าวว่า “รัฐบาลจีนกำลังสร้างภาพให้ข้าพเจ้าเป็นคนชั่วร้าย โดยส่วนตัวในฐานะที่เป็นชาวพุทธ มันคือโอกาสดีที่ข้าพเจ้าจะได้ฝึกฝนขันติอดกลั้นต่อความคิดเห็นของผู้อื่น แต่ในฐานะของผู้นำประชาชนชาวทิเบต ข้าพเจ้ามีหน้าที่ที่จะต้องบอกว่าจีนกำลังกล่าวหาโดยไม่มีมูลความจริง”
ทำอย่างไรจะอยู่กับคนที่จิตใจคับแคบและร้ายกาจได้อย่างมีความสุข