เจ้าของบทความนี้มึงรึป่าว
[Review] Joker (2019)
ไม่ใช่บทความวิเคราะห์ แต่เป็นการจดบันทึกความคิดมากกว่าค่ะ และเป็นความคิดเห็นส่วนตัว ไม่ได้หมายความว่าถูกต้องทั้งหมด
***สปอยล์เนื้อเรื่อง
โจ๊กเกอร์ไม่ใช่ฮีโร่
- ไม่รู้ว่าเพราะฉากที่โซฟีเรียกการกระทำของตัวตลกที่ฆ่าสามหนุ่มว่าฮีโร่หรือเปล่าจึงคล้อยตามโดยไม่รู้ตัว แต่ต้องอย่าลืมว่าสุดท้ายแล้วโซฟีคนนั้นก็เป็นเพียงจินตนาการของอาเธอร์
(มั่วตั้งแต่ต้นบทความเลยอีดอก จุดนี้อีโจ๊กมันมโนเข้าข้างตัวเองว่าอีโซฟีอยู่ข้างกายและเห็นมันเป็นฮีโร่)
- อาเธอร์เป็น Unreliable Narrator หนังแสดงให้เห็นแล้วตั้งแต่ฉากที่เขาจินตนาการว่าตนเองได้เป็นผู้ถูกเลือกในรายการของแฟรงคลิน ซึ่งทำให้นึกถึงประโยคที่ว่าทุกคนเป็นตัวเอกในโลกของตัวเอง สำหรับอาเธอร์เขาก็คงมีภาพฝันว่าตนเป็นฮีโร่ เป็นนักแสดงตลกที่ประสบความสำเร็จ เป็นคนมานะ รักครอบครัว และได้รับการยอมรับและมองเห็น (ตรงนี้เห็นด้วย แต่ไอ้โม่งหน้าโง่มันเสือกสื่อว่า มโนในมโน ซับซ้อนซ่อนโง่)
- แต่เหตุผลว่าทำไมโจ๊กเกอร์ถึงไม่ใช่ฮีโร่ไม่ใช่เพราะเขาไม่น่าเชื่อถือ ความหมายของฮีโร่ไม่ตายตัว แต่โดยหลักแล้วเรามองว่าฮีโร่คือคนที่ยอมสละความสุขสบายของตนเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น ซึ่งอาเธอร์ไม่ได้ช่วยใครทั้งนั้น เขาแทบเอาตัวไม่รอดด้วยซ้ำเพราะถูกปัญหารุมเร้าจากทุกด้าน ทั้งความเจ็บป่วยของตนเอง การต้องเลี้ยงดูแม่ผู้ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ เจ้านายและเพื่อนร่วมงานที่ไม่เข้าใจเขา (คิดว่าเขาแปลกแยก, Freak) และสังคมที่ขาดความเห็นอกเห็นใจ
- ในเรื่อง การกระทำของอาเธอร์อาจเป็นจุดเริ่มต้นให้เกิดการประท้วงที่รุนแรงขึ้น เขาเป็นคนที่พูดถึงปัญหาความเหลื่อมล้ำและการถูกกดทับจากคนรวยได้ดังกว่าใคร แต่เขาพูดด้วยการฆ่า ซึ่งไม่ควรถูกเหมารวมเอาว่าเป็นสิ่งที่สมควรจะกระทำ เราสามารถเข้าอกเข้าใจสาเหตุที่เขาทำสิ่งที่เขาทำ แต่ต้องไตร่ตรองด้วยว่ามันเป็นสิ่งที่สมควรหรือไม่
- และโจ๊กเกอร์ก็ไม่ใช่ Anti-hero อีกเช่นกัน เขาไม่ได้พยายามจะช่วยใคร เขาเป็นผลผลิตของสังคมที่ไม่เกื้อหนุนผู้ยากลำบากและระบบที่ไม่มีประสิทธิภาพซึ่งปล่อยให้คนป่วยรับเอาไปเลี้ยงดูได้ ซึ่งชวนให้คิดว่าตัวร้าย (Villain) ส่วนใหญ่มักมีจุดกำเนิดจากสังคมที่อยุติธรรมเช่นนี้เอง
ปัญหาความเหลื่อมล้ำ โจ๊กเกอร์ และสิ่งที่แบทแมนไม่เคยพูด
- คุ้นว่าฉากหลังของเรื่องล้อไปช่วงที่มีการประท้วงของแรงงานในนิวยอร์ก(ถ้าจำไม่ผิดน่าจะเรื่องค่าแรงที่ไม่เป็นธรรม) เห็นได้จากการที่ไม่มีใครมาเก็บขยะจนมันพูนเป็นกองโต
- ตะลึงมากกับบทของโธมัส เวย์น จากที่ให้สัมภาษณ์ในรายการทีวีจะเห็นได้ว่าเขาไม่เข้าใจเหตุผลของคนที่ออกมาประท้วงเลย และยังมองว่าตัวเองกำลังจะมาเป็นผู้กอบกู้อีก ตรงตามแบบฉบับคนรวยผู้ Ignorant เป๊ะ
- แต่ทั้งเรื่องก็แสดงภาพของการขาดความเห็นอกเห็นใจ (Sympathy) เต็มไปหมด ทุกครั้งที่อาเธอร์หัวเราะไม่มีใครได้ยินความขมขื่นในน้ำเสียงของเขาเลย ทุกคนเอาแต่ถามว่า What’s so funny? จากนั้นก็แสดงออกอย่างเย็นชาหรือไม่ก็ใช้ความรุนแรง อย่างโธมัส เวย์น ที่ต่อยหน้าอาเธอร์ไป