[บทเรียนจาก Yahoo!]
#Breakfast4brain
สัปดาห์นี้ Yahoo! หนึ่งในผู้บุกเบิกโลกอินเตอร์เน็ต กำลังจะกลายเป็นอดีตอย่างทางการ
เมื่อกลุ่มผู้ถือหุ้นลงมติอนุมัติให้ขายสินทรัพย์ และธุรกิจหลัก แก่เครือยักษ์ใหญ่ด้านโทรคมนาคม Verizon ในราคาราว 4,500 ล้านดอลลาร์ และเตรียมก่อตั้งบริษัทใหม่ในชื่อ Oath
ส่วนทรัพย์สินอื่นๆที่ไม่ได้อยู่ในดีลนี้ อาทิ หุ้นใน Alibaba, Yahoo! Japan และสิทธิบัตรเทคโนโลยีต่างๆ จะยังอยู่ในความดูแลของกลุ่มบริษัทเดิม แต่เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น Altaba Inc.
คำถามที่ตามมา คือเกิดอะไรขึ้นกับหนึ่งในองค์กรที่ถือเป็นตำนานของซิลิคอน วัลลีย์ จนลงเอยด้วยบทสรุปแบบนี้
..
.
Yahoo! ถือกำเนิด เมื่อเดือนเมษายน 1994 ในลักษณะเดียวกับยักษ์ใหญ่ในโลกไอทีอื่นๆ
คือการมองเห็นโอกาสและช่องทางใหม่ๆของสองนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด
Jerry Yang หนุ่มไต้หวันอพยพที่หลงใหลในคณิตศาสตร์ และ David Filo โปรแกรมเมอร์ผู้เงียบขรึมจากหลุยเซียนา
ทั้งคู่สร้างดัชนีรวบรวมลิงค์ของเว็บไซต์ต่างๆในยุคนั้น โดยใช้ชื่อว่า 'Jerry and David's Guide to the World Wide Web'
หนึ่งปีถัดมา หลังได้เงินทุนจาก Sequoia Capital ทั้งคู่ก็ตัดสินใจจดทะเบียนบริษัท พร้อมเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น Yahoo!
และเติบโตอย่างรวดเร็วในภาวะเศรษฐกิจฟองสบู่ดอทคอม พร้อมกับบริษัทร่วมยุค ทั้ง MSN, Alta Vista, Netscape, Lycos, Excite ฯลฯ
จากจุดขายในยุคแรกอย่างเสิร์ชเอ็นจิน
Yahoo! ขยายกิจการออกไป ด้วยการซื้อผลิตภัณฑ์จากบริษัทอื่น มาเป็นของตัวเอง อาทิ Rocketmail (Yahoo! Mail) ClassicGames.com (Yahoo! Games) ฯลฯ
รวมถึง Yahoo! Messenger ซึ่งเป็นบริการส่งข้อความแบบ instant message ยุคบุกเบิกด้วย
หลักฐานความรุ่งเรืองของ Yahoo! คือการที่หุ้นของบริษัทพุ่งไปแตะ all-time high ที่ 118.75 ดอลลาร์ ในปี 2000
..
.
แต่หลังฟองสบู่ไอทีแตกในปีถัดมา จนทำให้หุ้นของบริษัทตกลงมาต่ำสุดที่ 8.11 ดอลลาร์
ท่าทีของ Yahoo! ก็เปลี่ยนไป และไม่ทะเยอทะยานเหมือนเดิมอีก
Yang เลือก Terry Semel อดีตผู้บริหาร Warner Brothers มารับตำแหน่งซีอีโอ เพื่อเปลี่ยนแนวทางจากไอทีไปสู่องค์กรสื่อแทน
ขณะที่แนวทางของ Semel ก็เลือก 'ลดความเสี่ยง' สวนทางกับสิ่งที่บริษัทหัวก้าวหน้าอย่าง Yahoo! ควรจะเป็น
โดยเฉพาะในหลายดีลที่เกือบจะเป็นประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของวงการ
เช่น ในปี 2002 Yahoo! มีโอกาสซื้อกิจการของ Google แต่ Semel เลือกกดราคาไว้ที่ 3,000 ล้านดอลลาร์
ทั้งที่ได้รับคำแนะนำจากคนใกล้ชิดว่ามูลค่าขั้นต่ำของอีกฝ่าย อาจสูงถึง 5,000 ล้านดอลลาร์
หรือในปี 2006 Semel ก็ตัดสินใจลดข้อเสนอซื้อ Facebook ในยุคตั้งไข่ จาก 1,000 ล้านดอลลาร์ เหลือเพียง 850 ล้านดอลลาร์
แน่นอนว่าทั้งสองข้อเสนอนั้นถูกปฏิเสธ ก่อนที่ทั้ง Google และ Facebook จะเติบโตจนแซงหน้า Yahoo! ในเวลาต่อมา
..
.
กลับกัน เมื่อถึงเวลาที่ต้องถอย Yahoo! กลับเลือกเดินหน้าต่อ
เพราะหลังสูญเสียตำแหน่งผู้นำในตลาดเสิร์ชเอ็นจินไป
Yahoo! ยังได้รับข้อเสนอขอซื้อกิจการ ในราคา 45,000 ล้านดอลลาร์ จาก Microsoft ในยุคของซีอีโอ Steve Ballmer ที่ต้องการได้ know-how ของ Yahoo! เพื่อแข่งขันกับ Google เมื่อปี 2008
แต่ Yang ที่กลับมารับตำแหน่งซีอีโอแทน Semel เลือกปฏิเสธ
จากหัวหอกในยุคบุกเบิกของไอที Yahoo! จึงค่อยๆกลายเป็นผู้ตาม
และต้องเลย์ออฟพนักงานมากถึง 2 พันคนในปี 2012 หรือคิดเป็นร้อยละ 14 ของทั้งองค์กร
..
.
กระนั้น ก็ใช่ว่า Yang จะตัดสินใจผิดพลาดไปหมดทุกอย่าง
หนึ่งในดีลที่น่าจะถือว่าดีที่สุดของ Yahoo! เกิดขึ้นในปี 2005 คือการลงทุนซื้อหุ้น 40% ของ Alibaba เป็นเงิน 1,000 ล้านเหรียญ
เพราะปัจจุบัน Alibaba Group กลายเป็นอภิมหาอำนาจในวงการอีคอมเมิร์ซของโลกไปเรียบร้อย
แม้จะถูกขายออกไป 25% หลัง Yang ตัดสินใจแยกตัวออกไป
แต่หุ้น 15% ที่ยังถืออยู่ ก็งอกเงยจนมีมูลค่ากว่า 30,000 ล้านเหรียญ
น่าเสียดาย คือมันไม่อาจช่วยให้ Yahoo! อยู่รอดในวงการได้ สมกับที่ครั้งหนึ่งเคยถูกยกย่องให้เป็นผู้บุกเบิกยุคอินเตอร์เน็ต
#มิตรสหายท่านหนึ่ง