(ต่อจาก >>127 )
น่าจะเคยดูการ์ตูนอันนึงที่เป็น ลิง กระต่าย ปลา งู มาเข้าโรงเรียนด้วยกัน แล้วครูก็สั่งว่า เอ้า นักเรียนวันนี้เราจะสอบปีนต้นไม้กัน ใครปีนได้ดีจะได้เกรดดี การศึกษาไทยมันเป็นงั้นแหละ ใครเกิดมาฉลาดหน่อยก็เป็นลิง ปีนต้นไม้ฉลุย ใครโง่หน่อยเกิดมาเป็นกระต่ายแต่บ้านรวยก็จ้างครูมาสอนปีนต้นไม้ อาจจะปีนไม่เก่งเท่าแต่ก็ได้คะแนนดีได้ แต่กลับกันถ้าไม่ได้เกิดมาเป็นลิงแล้วดันจนด้วยก็เป็นปลาในโถ ออกจากน้ำก็ยากละ ยังต้องปีนต้นไม้อีก ต้องพยามกันขนาดไหนถึงจะสอบผ่าน แล้วถ้าสอบไม่ผ่านทางเลือกอื่นมันก็มีจำกัดเอามากๆ โลกนี้มีปลาเป็นล้านๆ ก็แย่งโอกาสที่เหลือกันเอาเอง สังคมบ้านเรามันเป็นอย่างนี้ เน้นวัดกันที่การปีนต้นไม้ ทางรอดของคุณคือเกิดเป็นลิงไม่ก็บ้านรวย ถ้าเกิดมาเป็นปลาก็ต้องดิ้นรนเอาหนักๆ
บ้านเรามันไม่ค่อยมีนะ เด็กที่จะมีความฝันเป็นเชฟซูชิ เป็นช่างซ่อมรถเก่งๆ เป็นช่างไม้ฝีมือดี คือถ้าเป็นที่อื่นที่ “ความฝัน” ของคนมันหลากหลายและสังคมไม่ได้บ้าใบปริญญาเนี่ย ถ้าชอบทำกับข้าวมาก จบม.ปลายก็ไปทำงานร้านอาหาร ผ่านไปห้าหกปีก็เป็นเชฟ ก็ประสบความสำเร็จได้ แต่บ้านเราคนที่สู้ไม่ไหวในระบบการเรียนหนังสือมันจะถูกย้ำซ้ำๆว่าแกมันโง่ ไม่เก่งอะไรสักอย่าง จะลาออกมาฝึกอาชีพก็ไม่ได้พ่อแม่อยากให้เรียน ก็ทนๆเรียนอะไรที่ไม่ได้ชอบไป เกรดก็ห่วย จบมาได้ปริญญามาใบก็ไปทำอะไรที่ไม่ได้เรียนมาอยู่ดี วงจรมันก็แค่นี้
ที่ร้ายยิ่งไปอีกก็ระบบการเรียนบ้านเรามันเน้นกันที่ผลการเรียนแล้วมันก็เน้นผลกันจริงๆนะ คือถ้าคุณสอบได้ดีมันก็แปลว่าคุณสำเร็จ ไอ้กระบวนการเรียนรู้ระหว่างทางอะไรนี่ไม่ค่อยถูกเอามาวัดผล คือวัดศักยภาพกันในห้องสอบ การเรียนพิเศษมันถึงบูมนักในเมืองไทย แล้วระบบมันเป็นระบบแพ้คัดออกด้วย ครูเอย โรงเรียนเอยก็เอาใจ ประคบประหงมแต่เด็กเรียนเก่ง เด็กที่เรียนไม่ดีนี่ไม่ถูกมองเลย ปีนต้นไม้ไม่ได้ก็ดูแลตัวเองไปละกัน หลายคนที่ล้มเหลวในการเรียนมันก็ไปเอาดีด้านอื่น ดีหน่อยก็เล่นกีฬา แย่หน่อยก็ไปเป็นเนวัดดาวให้สาวกรี๊ด
ซึ่งเอาเข้าจริงมันไม่ใช่เรื่อง “รักดี” หรือไม่รักดีทั้งหมดด้วย บางคนอาจจะรักดีนะ แต่เกิดมาเรียนหลังสือไม่เก่งไง อ่านแทบตายก็ได้ดีได้ซี ถามว่าระบบการศึกษาเรามีพื่นที่ให้เด็กกลุ่มนี้ไหม ไม่มีหรอก ถ้าไม่มีตังค์เข้าเอแบค ก็ไปเรียนมหาวิทยาลัยชั้นรองๆไป ครูแนะแนวไม่สนใจด้วยซ้ำเด็กพวกนี้
ไอ้ช่องว่างตรงนี้มันเลยถ่างออกเรื่อยๆ ถ้าเทียบกับประเทศอย่างฟินแลนด์ที่ระบบการศึกษาเค้าเน้นทุ่มงบดูแลเด็กที่เรียนอ่อนนะ เค้าคิดว่าพวกนี้แหละที่ต้องดูแลพิเศษ จะได้ไม่ถูกทิ้งไว้ข้างหลัง แนวคิดมันต่างกันเลย
สรุปคือมันอยู่ใจจิตสำนึกของเด็กไทยทั่วๆไปเลยล่ะ ว่าคะแนน ว่าการสอบมันคือทุกสิ่งทุกอย่าง ผลลัพธ์คือตัวกำหนดชะตาชีวิต มันอยู่แบบไม่รู้ตัวด้วยว่าลึกๆเราคิดแบบนี้ แต่คนที่เรียนมาในระบบนี้ก็มีสัญชาตญานการเอาตัวรอดแบบนี้มาไม่มากก็น้อยแหละ ซึ่งมันก็ไม่แปลกหรอกที่จะมีเด็กกลุ่มหนึ่งที่ต้องการความสำเร็จตรงนี้มากๆโดยที่ไม่เลือกวิธีการ
To be clear นะ การโกงยังไงก็ไม่ดีอยู่แล้ว แต่ถ้าจะแก้ปัญหานี้จริงๆ มันต้องสร้างระบบการศึกษาที่มีพื้นที่ให้เด็กประสบความสำเร็จได้โดยไม่จำเป็นต้องโกงขึ้นมาด้วยน่ะ"
มิตรสหายท่านหนึ่ง