กรณี UST-LUNA
จากปรากฏการณ์ Luna-UST ที่ทำให้คนขาดทุนทั่วโลก ดิฉันขอให้ข้อสังเกตจากมุมมองคนที่เคยเป็น regulator ด้านหลักทรัพย์ดังนี้
1. คนที่ไปซื้อ Luna ควรจะรู้อยู่แล้วว่าคริปโตเป็นสินทรัพย์เสี่ยงสูง เป็น speculative products เมื่อไปซื้อเพื่อเก็งกำไรก็ต้องยอมรับว่ามีโอกาสขาดทุนด้วย
2. สิ่งที่น่าห่วงกว่า คือคนที่ถือ UST ด้วยความคาดหวังว่าเป็น safe product ไม่ผันผวนเพราะเป็น stablecoin แต่แล้วมันกลับไม่ stable จริง
กรณีนี้เทียบเคียงได้กับกองทุนรวมประเภท money market fund ที่ขายความนิ่งของราคาและความคล่องตัวในการไถ่ถอน ซึ่งในอดีตก็เคยมีกรณีที่ กอง money market fund ไปลงในสินทรัพย์ที่เสี่ยงแล้วไม่สามารถทำได้ตามสิ่งที่ได้สร้างความคาดหวังไว้ จนเกิดกองทุน run (ของไทยเกิดกรณีนี้ครั้งแรกในปี 2003 กลต เลยต้องออกมากำหนดเกณฑ์ด้านคุณภาพและสภาพคล่องของสินทรัพย์ของกองประเภทนี้ สหรัฐก็มีปัญหาแบบนี้ในช่วง subprime crisis ปี 2008 ถึงกับต้องไปปรับปรุงเกณฑ์กันใหญ่เหมือนกัน)
3. Regulator จึงควรสนใจ stablecoin ไม่ใช่เพียงแค่ในฐานะคู่แข่งของเงินของรัฐหรือ CBDC หรือในฐานะ means of payment ที่อยากจะสกัด ปิดกั้น หรือไม่รับรอง แต่ควรมองในฐานะ product ที่อาจจะถูกสร้างความเข้าใจผิด (misrepresent) ในเรื่องความเสี่ยงด้วย
4. Stablecoin มีหลายแบบ แต่ละแบบมีความเสี่ยงไม่เหมือนกัน ย่อมมีวิธีจัดการไม่เหมือนกัน เช่น
- แบบที่มีสินทรัพย์หนุนหลัง (เช่น USDT, USDC) คำถามก็จะเป็นว่าใช้สินทรัพย์ชนิดไหนหนุนหลัง มีอยู่จริงไหม เก็บที่ไหน ใครเป็นผู้ตรวจสอบ
- ถ้าเป็นพวก collateralized คือเอาคริปโตอีกตัวมาเป็นประกัน (เช่น DAI) ก็จะอยู่ที่คุณภาพของหลักประกัน จำนวนที่ต้องวางเกินเผื่อความผันผวน กลไกการบังคับหลักประกัน และตัว smart contract
- ถ้าเป็นพวก algorithmic (เช่น UST) หรือ partially algorithmic (เช่น FRAX, IRON) ก็จะมีความท้าทายเป็นพิเศษ เพราะอาจจะเกิด death spiral ดังที่เราเห็นแล้ว และแม้แต่ regulator ที่ใจกว้างเปิดรับคริปโตอย่างที่ Dubai ก็ยังไม่เปิดรับกลุ่ม algorithmic token เช่นนี้
5. ดิฉันหวังว่า กฎกติกาที่ regulator จะออกมาในอนาคตสำหรับ stablecoin จะคำนึงถึงรูปแบบดีไซน์ที่แตกต่างกันดังกล่าว เพื่อให้ regulator เองมี flexibility ในการกำกับดูแลให้เหมาะกับลักษณะและระดับความเสี่ยง (risk proportionality) และยังคงดูแลเสถียรภาพได้โดยไม่เป็นการปิดกั้นพัฒนาการในเรื่องนี้